Gönderdiğimiz her e-posta, Google’da yaptığımız her arama, Instagram’da paylaştığımız her fotoğraf; dünyaya bıraktığımız birer ayak izi. Dijital karbon ayak izinin detaylarını ve bu ayak izimizi nasıl azaltabileceğimizi inceledik.
We Are Social ve Hootsuite’in yayınladığı “Dijital 2021” raporuna göre; 4,66 milyar insan internet kullanıyor (dünya nüfusunun yüzde 59,5’i) ve her insan günün 6 saat 54 dakikası internette geçiriyor. Telefon, tablet veya bilgisayarlarda geçirdiğimiz bu süre; gezegenimize dijital karbon ayak izi olarak yansıyor. “Karbon ayak izi” tanımını son yıllarda sıkça duyuyoruz. Her insanın ısınma, beslenme, ulaşım gibi fosil yakıt kullanılarak yaptığı faaliyetler, sera gazı salınımına yol açıyor. Bu gazların karbondioksit cinsinden karşılığına ise karbon ayak izi deniyor. Aktif olan telefon, bilgisayar, internet de aynı şekilde enerji harcıyor ve buna bağlı karbon üretiyor. İşte bunun adı da “dijital karbon ayak izi”. Araştırmalara göre; dijital teknolojiler, küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 1,4 ila 5,9 oranında artmasına neden oluyor.
Dijital karbon ayak izleri, aktif ve pasif olarak ikiye ayrılıyor. Sosyal medyada paylaşım yapmak, e-posta göndermek ve almak, aktif ayak izi; internet sayfalarında gezinmek, karşımıza çıkan reklamlara tıklamak gibi eylemler ise pasif ayak izi olarak tanımlanıyor.
Dünyamız için; karbon ayak izinin, dijital karbon ayak izinden daha önemli ve tehlikeli olduğunu da vurgulamak gerekir. 2020 yılının başında Ericsson IndustryLab’ın yayınladığı rapora göre; Avrupa-Kuzey Amerika arası yapılan gidiş-dönüş uçak yolculuğunun kişi başına düşen yakıt emisyonu, 50 yıl boyunca aktif olarak akıllı telefon kullanımına eşit.
Verilerle internet kullanımı
Her 60 saniyede gerçekleşen internet hareketimiz inanılmaz boyutta. impakter.com sayfasındaki habere 60 saniye içinde; 200 milyon e-posta gönderiliyor, YouTube‘da 4,5 milyon video izleniyor, 1 milyon kez Facebook’a giriliyor, Messenger ve WhatsApp ile 41,6 milyon mesaj gönderiliyor, Instagram’da 18,1 milyon mesaj gönderiliyor, 3,8 milyon Google araması gerçekleşiyor.
Dijital karbon ayak izini azaltmak için
Akıllı telefon, tablet veya bilgisayar kullanırken karbon ayak izini azaltmak için önerilenler ise şu şekilde:
- E-posta kutusunu düzenli olarak temizlemek
- E-posta gönderirken gereksiz CC ve BCC gönderimlerini azaltmak
- İhtiyacınız olmayan e-bülten aboneliklerinden çıkmak
- Kullanılmadığı zaman bilgisayarı uyku moduna almak yerine kapatmak
- 4G yerine Wi-Fi kullanmak
- Instagram’da daha az vakit geçirmek
- Kullanılmayan sosyal medya hesaplarını silmek
- YouTube gibi platformlardan kesintisiz video izlemek yerine, videoyu indirmek veya düşük kalitede izlemek
- Otomatik video oynatmayı kapatmak
- Google yerine Ecosia arama motorunu kullanmak (www.ecosia.org)
- Ekran parlaklığını azaltmak
- Elektronik atığı engellemek için yenisini almak yerine tamir ettirmeyi denemek
- Bulut depolama servisinde düzenli temizlik yapmak
Cep telefonlarının etkisi büyük
Cep telefonlarını artık bir uzvumuz gibi gördüğümüz, eksikliğine dayanamadığımız bir gerçek. Dijital atık ve geri dönüşüm faaliyetleri konusunda cep telefonu markalarına büyük görev düşüyor. Güncellemelerin yapılamaması veya yeni model çıktıkça eski modellerde yaşadığımız kullanım zorluğu nedeniyle, çoğumuz cep telefonumuz bozulmadan yeni telefon almak zorunda kalıyoruz.
Greenpeace’in yaptığı telefon kullanımı hakkındaki ankette çarpıcı sonuçlar çıkmış… Akıllı telefon olan her evde, en az üç tablet veya telefon bulunuyor. Bu aletler eskidiği zaman genellikle tamir edilmiyor veya geri dönüştürülmüyor. Ankete katılanların yaklaşık yüzde 50’si, akıllı telefon modellerinin çok sık piyasaya çıktığını ve eski telefonlarını değiştirmek zorunda bırakıldıklarını belirtiyor. Bu kişiler, dijital atık geri dönüşümünün arttırılmasını istiyor.
2025 yılına kadar cep telefonlarının dünya elektriğinin yüzde 20’sini kullanması ve dünyadaki karbon emisyonlarının yüzde 5,5’ini oluşturması bekleniyor (reset.org).
Derleyen: QBLOG
