Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi ve Sigorta Sahteciliklerini Engelleme Bürosu (SİSEB) Direktörü Salih Taşyon, sigorta sahteciliğinin ayrı bir uzmanlık gerektirdiğine dikkat çekerek, “Suistimal vakaları genellikle bir plan ve organizasyon ile yapılıyor. Bu konuda Emniyet ile birlikte çalışıyoruz. Emniyet’te bunun için kurulmuş özel bir bölüm var” dedi.
SİGORTAMEDYA / SİGORTA EKRANI
Teknolojik gelişmeler hayatımızı kolaylaştırırken sayısız riski de beraberinde getiriyor. Hızla artan dijitalleşme ve buna bağlı değişen tüketici alışkanlıkları güvenlik açıklarını fırsat bilen kötü niyetli kişilerin yasal olmayan yollardan kazanç sağlamasına neden oluyor. Pek çok farklı sektörde olduğu gibi sigorta sektöründe de sahtecilik giderek artıyor. 1998 yılında acenteci olarak başladığı sigorta sektöründe bu yıl 25’inci yılını tamamlayan Salih Taşyon, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi ve Sigorta Sahteciliklerini Engelleme Bürosu (SİSEB) Direktörü olarak görev yapıyor. Sigorta Ekranı’nda Damla Özafşar’a konuk olan Taşyon, programda SİSEB ile ilgili önemli bilgiler verdi. Sigorta sahteciliği ve siber suçlar hakkında konuşan Taşyon, sigorta sahteciliğinin ayrı bir uzmanlık gerektirdiğine dikkat çekti.
Tüm geçmiş dosyalara bakıyoruz
Yaklaşık 7 yıldır emniyetle çalıştıklarını ifade eden Taşyon, “ Sigorta sahteciliğinin ayrı bir uzmanlık gerektirdiğini Emniyet biliyor. Özellikle organize suçlar bürosu altında bizim iletişim kurduğumuz bir ekip var. Olayın niteliğine göre illerle çalışıyoruz. Emniyette özel bir bölüm var. Sigorta şirketi dava yoluna gittiğinde ‘yargı vatandaşı mağdur etme, sigorta şirketisin öde bu parayı’ derken biz birden fazla sigorta şirketi ve emniyetle yaptığımız çalışma ile gittiğimizde çok daha etkili oluyor” diye konuştu. Yargının bu konudaki bakış açısı ile ilgili de değerlendirmelerde bulunan Taşyon, mağduriyetle ilgili bir durum olduğunda ilgili kurumda yapılan tüm geçmiş dosyalara baktıklarını aktararak, şöyle devam etti: “Bunları sigorta şirketlerinden talep ediyoruz. Delillendirme uzmanları ile emniyete gidiyoruz. Sonra emniyetle birlikte tekrar çalışıyoruz o dosyayı. Emniyet bizim dışımızda para transferlerini, dinleme kayıtlarındaki kişileri dinlemeye başlıyor. Bunları delil niteliğinde savcılığa sunuyoruz. Savcılığa sunduğumuz zaman genelde kabul ediliyor. Çünkü altı dolu belgeler olduğu için sorun olmuyor.”
Suiistimal vakaları planlı gerçekleşiyor
Suiistimal vakalarında bir plan ve organizasyon olduğuna dikkat çeken Taşyon, paranın nasıl alınacağı, evrakların nasıl bir araya getirileceği ve nasıl yollanacağının önceden belirlendiğini söyledi. Taşyon, bedeni taraftaki hasarlarda parmak kesmeler, göz çıkarmalar ve hayata kastetme gibi konuların kendilerini şaşırttığını dile getirerek, “Birisinin para için birinin öldürülmesi, uzuvların kesilmesi ve bunun kaza ile ilişkilendirilmesi biraz daha üzüyor, sağlık tarafı olduğu için ispat etme konusunda bizi zorluyor. Teknoloji tarafı bizi şaşırtmıyor” diye konuştu.
Sigorta sahteciliği bir suç olarak algılanmalı
Sigorta suiistimalleri hakkında da bilgi veren Sigorta Sahteciliklerini Engelleme Bürosu Direktörü Salih Taşyon, “Oranlar var elimizde. Birincisi her şey şüpheli işlem olabilir. Sonra şüpheli işlemlerin hangilerinin tespit edilebilir olduğunu bilmek gerek. Biz bu işi organize yapan taraflarla ilgileniyoruz. Amacımız para değil, sigorta sahteciliğinin bir suç olduğu algısını yaratmak. Buradaki cezaları devreye sokmak, bunun bir bedeli olduğunu toplumdaki herkese yaymak. Sigorta sahteciliği suçtur. Bunun algılanması bizim için önemli” dedi. Sigorta sahteciliğinde oto tarafı önde gözükse de sağlık tarafının daha yoğun olduğuna dikkat çeken Taşyon, “Bedeni hasarlar tarafında trafik kazaları, kefalet borcu gibi biraz daha elektronik tarafta yapılan poliçelerde suiistimaller, prim suiistimalleri. Yangın tarafında küçük bedeller gözükse de aynı eşyanın farklı sigorta şirketlerinden tahsil edilmesi gibi konular var. Veriyi topladığınızda bunu daha net bir şekilde görüyorsunuz” diye konuştu.
SBM beş yıl sonraki teknolojiyi şimdiden planlamak zorunda
Programda verilerin korunması, işlenmesi ve servis edilmesinin çok büyük bir sorumluluk olduğuna dikkat çeken Taşyon, “Sigorta şirketleri ile aramızda çok güvenli hızlı hatlar var. Çok hızlı transfer yapıyor. Acentelerle ilgili, icra kurumu ile oturup nasıl daha hızlı hizmet verebiliriz, eksperler ile aynı şekilde sistem erişimlerini nasıl kolaylaştırırız diye konuşuyoruz. Emniyet tarafında ya da noterde ufacık bir kesinti olduğunda SBM’de oldu bu kesinti diye düşünülüyor. Dolayısıyla verilerin kullanılması, servis edilmesi ve işlenmesinin doğru şekilde, doğru kanallarla sunulması gerekiyor. Kötü niyetli ve verileri başka amaçlarla kullanmak isteyenler var. Dünya şu anda NFT’yi nasıl sigortalayacağını konuşuyor. Bitcoin hasar öder mi diye konuşuluyor. SBM, beş yıl sonra konuşacağımız teknolojiyi bugünden planlamak durumunda. Üç yıl sonra Bitcoin ile hasar ödüyor olacağız. SBM’nin bu altyapıyı geliştirmesi gerekiyor” dedi.
Azerbaycan’da benzer kurum kurulması için görüşmelerimiz var
Taşyon, dünyanın birçok ülkesinden SBM‘yi inceleyen, teknoloji alt yapısını kurmak isteyen kurumlar olduğunu söyleyerek, “Azerbaycan ile benzer bir kurum kurulması için görüşmelerimiz var. Veri paylaşılması konuşuluyor.” ifadelerini kullandı.
Son kullanıcı artık telefonundan poliçesini görmek istiyor
Artık her şeyin e- devlete kaydığını belirten Taşyon, “Son kullanıcılar artık telefondan girip poliçelerini ödemek ve görmek istiyorlar. E-devlet üzerinden vadelerini, poliçelerini görmeleri gerekiyor. Acentelerle ilgili, cep telefonlarını portföylerini yönetecekleri ekran yapalım, eksperler için tabletten hasarı görebileceği bir uygulama yapalım diyoruz. Bu servisleri çok hızlı vermek gerekiyor. Ancak burada güvenlik çok önemli” dedi.
TESEV ile düzenli eğitim veriyoruz
Teknoloji kısmında yaklaşık 7 yıldır oto tarafının oturduğunu belirten Taşyon, “Son iki yıldır yangın tarafına odaklanmış durumdayız. Bir sonraki konumuz sağlık sigortaları. Orada özellikle hastaneler ve medikal firmalar tarafındaki anomalileri tespit etme üzerine çalışmalar yapıyoruz. Şu an sigortalı risk skoru ve nesne risk skoru üzerine çalışıyoruz. Kişinin tüm branşlardaki poliçelerini toplayıp bir risk skoru hesaplamaya devam ediyoruz. Aynı şekilde nesnelerin, ev olabilir, skorlarını hesaplamak üzerine çalışmalar var” diye konuştu. Taşyon, sahteciliği önleme noktasında organize gruplarla mücadele ettiklerini ifade ederek emniyet ve savcılıkla iş birliği yaptıklarını aktarırken TSEV’le de düzenli olarak eğitimler verdiklerini söyledi.
Acenteleri daha güvenli hale getirmek için çalışıyoruz
Son yıllarda sahte poliçeler ve kopyalanan acente panellerinin çok gündemde olduğunu söyleyen Sigorta Sahteciliklerini Engelleme Bürosu Direktörü Salih Taşyon , “Acentenin platformu kopyalanıp tahsilat toplanıyor ve acentenin haberi bile olmuyor bu durumdan. Daha çok dağınık ve tali acente yapılarında çok yapılıyor bu durum. Parayı geri almak kolay olmuyor. Acenteleri nasıl daha güvenli bir hale getireceğimizi konuşuyoruz. Haziran itibariyle statik IP geri gelecek ama o bir çözüm değil. Acentelerin satış yapmaları, sahada öğrenmeleri gerekiyor ama bir taraftan arkada çok ciddi tehditler var. Bu konuda da SAİK ile çalışıyoruz” dedi.
Suiistimallerde anomali tespiti için yapay zeka kullanılıyor
Suiistimal konusunda yapay zekanın kullanımı hakkında bilgi veren Taşyon, “Yapay zeka SBM’de toplanan verileri topluyor ve tüm verileri analiz ederek anomali tespit ediyor. Sistem tüm benzer kazaları baz alıp inceliyor. Ondan sonra araştırma başlıyor” dedi. Yapay zekânın kaza sonrası devreye girdiğini belirten Taşyon, “Burada sorun var diyor ve bu sigorta şirketlerine bildiriliyor. Yapay zekânın getirdiği tahminleme modelleri var. Bunlar önemli kurgular. Kendi kurguladıkları analitik modeller var. X şirketi 20 tane şüpheli dosya istiyor örneğin özelliklerini belirtiyor, her gün gönderiyoruz dosyaları sigorta şirketine. Doğru modellerle oto da başarı modeli çok yüksek” şeklinde konuştu.
SBM bir köprü görevi görüyor
Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin, Tramer adıyla 2003 yılında kurulduğunu aktaran Taşyon, şunları söyledi: “O zaman trafik verilerini toplayalım, özellikle hasar geçişlerinde sigorta şirketleri bundan yararlansın diye düşünülmüş. 2008 yılına gelindiğinde neden sadece trafik için yapıyoruz diğer branşlarda yapmıyoruz diyerek hayat, sağlık ve diğer branşlar gelmiş. 2011 yılında bir gözetim fonksiyonu da eklenmiş. Bugün geldiğimiz noktada 25 branşta tüm verilerin toplandığı, muhteşem bir veri merkezi halini aldı. Şu an yaklaşık 90 bin user SBM sistemine bağlanarak kullanıyorlar. 17 bin acente, 15 bankacılık şirketi, aracılar ve eksperlerle çok büyük bir yapı. Birçok kurumun teknoloji altyapısını da SBM yapıyor. Kamu kurumları arasında bir köprü görevi de görüyor. Saniyede 5 binin üzerinde işlem yapılıyor. Muhteşem bir veri merkezi, bu da sorumluluk gerektiriyor. SBM dünyada benzeri olmayan bir kurum.”
Merhabalar;
Yazınızı okudum, sektör olarak açmazlarımız çok, bütün yaklaşımlar üretim odaklı çalışıyor. Üretim yapılsın da gerisi önemli değil modülü ile hareket etmeye devam edersek bu işler daha çok olur.
Bir konuya kısaca değinmek istiyorum. Genellikle gümrük poliçesi dedikleri nakliyat sigortalarının gümrükte kullanıldıktan sonra ortaya çıkan bir iptal oranı var mı, yada böyle bir çalışma.
Saygılarımla.